Kalp Yetmezliği Nedir? Kalp Yetmezliği Belirtileri Nelerdir?

SAĞLIK, 01 Temmuz 2024 13:57

Kalp yetmezliği, kalbin vücuda yeterince kan pompalayamaması sonucunda vücut fonksiyonlarında meydana gelen bozulmalarla karakterize bir sağlık sorunudur.

Kalp Yetmezliği Nedir?

Kalp, her kasıldığında bir miktar kanı vücuda pompalayarak yaşamsal öneme sahip olan doku ve organların oksijenlenmesini ve beslenmesini sağlar. Çeşitli nedenlerden dolayı oluşan kalp yetmezliği varlığında ise kalp, vücudun ihtiyaç duyduğu miktardaki kanı pompalayamaz. Bunun sonucunda da akciğerler başta olmak üzere vücudun farklı bölgelerinde sıvı birikimi oluşur.

Akut olarak gelişebilen kalp yetmezliği, kronik olarak da görülebilir. Kalbin yeterli kuvvette kasılmadığını ya da yeterli miktarda kanla dolmadığına işaret eden kalp yetmezliği, çoğunlukla kalp damar hastalıkları, kalp krizi, miyokardit (kalp kası iltihabı), hipertansiyon (yüksek tansiyon) ve diyabet gibi rahatsızlıkların sonucunda gelişir. Ciddi bir sağlık problemi olan kalp yetmezliğinin erken dönemde fark edilmesi ile kişi, uzun ve kaliteli bir yaşam sürebilir. Ancak hastalık tedavi edilmediğinde yaşamı tehdit edecek kadar ciddi sonuçlar doğurabilir. Kalp yetmezliği tedavi yöntemlerine geçmeden önce sıklıkla sorulan "Kalp yetmezliği nedir?" sorusunu yanıtlamak gerekir.

Rahatsızlık erkeklerde daha sık görülse de tedavi edilmediğinde mortalite (ölüm) oranı kadınlarda daha yüksektir. Kalp yetmezliği, kalbin her iki tarafını da etkileyebilir. Vücudun tüm dokularına yeterince kan ulaştıramayan kalp, bu duruma bağlı olarak genişleyerek büyür. Ek olarak kalp, olması gereken ritme oranla daha hızlı kasılarak vücudun ihtiyaç duyduğu kanı pompalamaya çalışır. Netice olarak kan damarları daralır; doku ve organlar yeterince beslenemez. Kalbin çalışma düzeninin bozulmasıyla birlikte doku ve organlarda kalıcı hasarlar oluşabilir.

Akut ya da kronik olarak görülen kalp yetmezliği, kalbin farklı nedenlerden dolayı zarar görmesi veya zayıflamasına bağlı olarak oluşur. Ventriküllerin sertleşmesi olarak tanımlanan kan pompalama odacıklarının sertleşmesi, sıklıkla kalp yetmezliğine yol açar. Kalp yetmezliğinin nedenlerine geçmeden önce "Kalp yetmezliği semptomları nelerdir?" sorusunu yanıtlamak gerekir.

Kalp Yetmezliği Belirtileri Nelerdir?

Kalp yetmezliğine bağlı olarak görülen belirtiler, hastalık ilerledikçe şiddetlenir. Sıklıkla görülen kalp yetmezliği semptomları şu şekilde sıralanabilir:

Dispne (Nefes darlığı),

Öksürük,

Hâlsizlik ve yorgunluk,

İştah kaybı,

Mide bulantısı,

Geceleri idrar ihtiyacının artması,

Beyaz ya da pembe balgam varlığı,

Baş dönmesi ve sersemlik hissi,

Bacaklarda ve ayak bileklerinde ödem,

Düzensiz (Aritmi) ya da hızlı kalp atışı,

Assit (Karnın şişmesi),

Ani kilo değişimleri,

Uyku hâli,

Boyun damarlarının belirginleşmesi,

Konsantrasyon güçlüğü,

Anksiyete ve depresyon.

Kalp Yetmezliği Nedenleri Nelerdir?

Kalp yetmezliği, kalbin yeterince kan pompalayamamasıyla oluşur. Pompalama fonksiyonundaki yetersizlik, kalp kasındaki güçsüzlük ya da kalp kasının sağlıklı şekilde gevşeyememesinden kaynaklanabilir. Çoğunlukla kalp kasındaki güç kaybına, kalp kasının gevşeyememesi de eşlik eder. Özellikle hipertansiyon, diyabet gibi hastalıkların olduğu kişilerde ve yaşlı hastalarda, kalp kasının gevşeyememesi tek başına görülebilir.

Kalp yetmezliği, mevcut ya da geçmişte yaşanan rahatsızlıklara bağlı olarak da görülebilir. Farklı bir deyişle kalp yetmezliği, kalbin zayıflaması ya da zarar görmesi gibi durumlarda ortaya çıkar. Kalbin her iki atışı arasında kalbe tam kapasite ile kan dolması gerekir. Bu durumun gerçekleşmemesi de kalp yetmezliğine yol açabilir. Kalp yetmezliğinin oluşumunda genetik faktörler önemli bir yere sahiptir. Ailesinde kalp yetmezliği öyküsü bulunan kişilerin bu hastalığa yakalanma riski daha yüksektir. Kalp yetmezliğine yol açan rahatsızlıkların bir kısmı şu şekilde sıralanabilir:

Kalp Krizi
Kalp yetmezliğine neden olan rahatsızlıkların başında gelen kalp krizi, kalbi besleyen damarlardan birinin tamamen tıkanmasıyla oluşur. Kalp kasına oksijen ve besin maddelerinin ulaşamamasına yol açan bu durumda kalp kası hücrelerinin bir kısmı ölür. Geriye kalan sağlıklı kas dokusu, vücudun ihtiyacı olan kanı pompalamak için daha fazla kasılmak durumunda kalır.

Koroner Arter Hastalığı
Damar duvarlarında oluşan plaklar, damarların daralmasına yol açarak kalp kasının ihtiyaç duyduğu oksijen ve besin maddelerini içeren kan miktarında azalmaya neden olur. Kalp yetmezliğine yol açan ve göğüs ağrısı ile karakterize olan bu durum, yaşam tarzı değişimi gibi basit önlemlerle engellenebilir.

Hipertansiyon
Yüksek tansiyon olarak da bilinen hipertansiyon varlığında kan dolaşımının sağlanabilmesi için kalbin daha fazla çalışması gerekir. Kontrol altına alınmayan hipertansiyon, kalp yetmezliği riskini artırır.

Kalp Kapağı Hastalıkları

Kalp kapakçıklarının birinde var olan rahatsızlık, kalbin sağlıklı şekilde çalışmasını engeller. Bu durumda kalp, kanı doğru yöne doğru pompalayabilmek için daha fazla çalışır. Kalp kapağı hastalıkları, kalp yetmezliğine neden olan ciddi bir rahatsızlıktır.

Kardiyomiyopati

Bir kalp kası hastalığı olan kardiyomiyopati, kalp kasının kalınlaşmasına, sertleşmesine ya da kalbin büyümesine neden olarak kalp yetmezliğinin oluşmasına yol açabilir.

Miyokardit

Virüs, bakteri, mantar, otoimmün hastalıklar ve farmakolojik ajanların yol açtığı miyokardit, halk arasında kalp kası iltihabı olarak da bilinir. İltihap oluşumuna bağlı olarak kalp kası hücrelerinin bozulması ile karakterize olan hastalık, kalp yetmezliğine yol açabilir.

Konjenital Kalp Hastalıkları

Doğuştan gelen kalp hastalıkları olarak da tanımlanabilen konjenital kalp hastalıklarının pek çoğu, yapısal anomalilere yol açar. Kalbin yavaşlamasına ya da kan akışının bozulmasına neden olan bu hastalıklar, kalp yetmezliğine yol açabilir.

Akciğer Hastalıkları

Pek çok akciğer hastalığına bağlı olarak kanın oksijenlenme seviyesinde düşme meydana gelir. Akciğer hastalıklarında kişinin ayaklarında ödem ve karnında şişlik olabilir. Kanın yeterince temizlenememesine bağlı olarak kalp yetmezliği oluştuğunda çoğunlukla kalbin sağ tarafı etkilenir.

Böbrek Yetmezliği

Vücutta sıvı birikimine ve dolayısıyla ödeme yol açan hastalık, kalp yetmezliğine yol açabilir.

Kalp Yetmezliği Tanısı Nasıl Koyulur?

Kalp yetmezliği belirtileri gösteren kişinin hekime başvurmasının ardından hekim, hastanın ayrıntılı olarak tıbbi öyküsünü alır ve fizik muayenesini yapar. Kalp fonksiyonlarının değerlendirilmesi için ekokardiyografi (EKO) yapar. Ses dalgalarının kullanıldığı bu görüntüleme cihazı ile kalp, detaylı olarak görüntülenir. Olası hasar ya da yapısal bozukluklar tespit edilir.

Kalp yetmezliğinin ayırıcı tanısı için bazı ek tetkikler yapılması gerekebilir. Diğer kalp ve akciğer hastalıklarının ekarte edilmesinin ardından kalp yetmezliği tanısı koyulur. Tanı alan kişilerin hızla tedaviye başlamaları önerilir.

Kalp Yetmezliği Tedavisi Nasıl Yapılır?

Kalp hastalığı tedavisinde öncelik, doku hasarının durdurulması, kişinin mevcut sağlık durumunun korunması ve günlük hayatı etkileyen belirtilerin ortadan kaldırılmasıdır. Kalp yetmezliğine yol açan odak hastalığın ortadan kaldırılması önemlidir. Kişinin beslenme alışkanlıkları ve yaşam tarzı gözden geçirilerek, önerilerde bulunulur.

Hastalığın mevcut durumuna göre ilaçlı olarak ya da cerrahi yöntemlerle kalp yetmezliği tedavi edilebilir. Kalp fonksiyonlarının iyileşmesine yardımcı olan ilaçlar, aynı zamanda nefes darlığı gibi kişinin yaşamını olumsuz etkileyen semptomların hafiflemesini sağlar. Daha ciddi vakalarda ise cerrahi müdahale gerekir. Koroner bypass ameliyatı, kalp kapakçığı değişimi ya da onarımı gibi cerrahi yöntemlerin yanı sıra kalp yetmezliği tedavisi için stent uygulaması, kalp pili takılması ve kalp nakli gibi yöntemler izlenebilir.

Yaşam kalitesinin düşmesine neden olan ve yaşamı tehdit edebilen kalp yetmezliği, son derece ciddi bir sağlık problemidir. Erken tanı sayesinde hastalığın kalp üzerinde oluşturduğu hasar, en aza indirilebilir. Bu yüzden düzenli olarak kalp sağlığı kontrollerinin yapılması ve tanı alan kişilerin, ilaçlarını hekimin belirlediği doz ve düzende alması gerekir.

Yaşam tarzı değişikliğinin de gerekli olduğu kalp yetmezliği hastalığına ait belirtilerin bir ya da birkaçının görülmesi durumunda en yakın sağlık kuruluşuna başvurularak gerekli kontrollerin yaptırılması ihmal edilmemelidir.

SAĞLIK, 01 Temmuz 2024 13:57

Yorumlar (0)