PLANLI EKONOMİ VE KALKINMA MODELİ

 Muratpaşa Belediyesi’nin demokratik ve kalkınmış bir Türkiye hedefiyle gerçekleştirdiği Forum Muratpaşa, kasım ayında “Sosyal Eşitsizlik ve Gelir Dağılımı Adaletsizliği’ gündemiyle Türkan Şoray Kültür Merkezi’nde toplandı. Forum, DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, gazeteci Erdal Sağlam, İstanbul Planlama Ajansı (İPA) Genel Müdürü Oktay Kargül’ün katılımıyla gerçekleşti. Forumun moderatörlüğünü gazeteci Meliha Okur üstlendi.

 Sivil toplum kuruluşları, demokratik kitle örgütleri, siyasi parti temsilcileri ve kent sakinlerinin yoğun katılımıyla gerçekleşen forumun tespitleri ve çözüm önerileri 13 maddede toplandı. Demokrasi ve adaletin güçlendirilmesi, bağımsız kamu kurumlarının özerkliğinin garanti altına alınması, kadınların, gençlerin ve göçmenlerini istihdamına kadar birçok başlıkta çözüm öneriler sunan bildirge planlı ekonomi ve planlı kalkınma önerdi. Sonuç bildirgesinde şunları yer aldı:

1. Demokrasi ve Adalet

 Tüm yerel yönetimlerde ve kamu kuruluşlarında şeffaf ve katılımcı yönetim modelleri uygulanmalı; gelir adaletsizliğine karşı etkin bir demokratik denetim sistemi kurulmalıdır.

2. Bağımsız Kamu Kurumları

Merkez Bankası ve Rekabet Kurumu gibi kritik kamu kurumlarının bağımsızlığı güvence altına alınmalı; vergi ve imar aflarına son verilerek gelir dağılımında eşitlik sağlayan düzenlemeler oluşturulmalıdır.

3. Ekonomik Verilerin Güvenilirliği ve Şeffaflığı

Tüm kamu kurumlarının ekonomik verileri düzenli aralıklarla yayınlanmalı ve bağımsız denetim kuruluşlarınca doğrulanarak kamuoyunun erişimine açık hale getirilmelidir.

4. Planlı Ekonomi, Planlı Kalkınma

Gelir adaletini gözeten bir planlı ekonomi modelinde, devlet stratejik sektörlerde kamu yatırımlarını artırmalı, sermaye hareketlerini denetleyerek finansal istikrarı sağlamalı ve istihdamı artırmaya yönelik sosyal politikaları güçlendirmelidir. Bu modelde yerel üretim desteklenmeli, uzun vadeli kalkınma planlarıyla ülkenin kaynakları verimli kullanılmalıdır.

5. Yolsuzlukla Mücadele ve Kayıt Dışı Ekonomi

Kayıt dışı ekonomiyi önlemek için denetimler sıkılaştırılmalı, yolsuzlukla mücadele için bağımsız yargı organları güçlendirilmelidir.

6. Vergi Politikaları

Dolaylı vergiler azaltılarak, doğrudan gelir üzerinden artan oranlı vergi sistemi uygulanmalı; düşük gelir gruplarının vergi yükü hafifletilmelidir.

7. Sosyal Devlet Anlayışı

Eğitim, sağlık ve ulaşım gibi temel hizmetlerin ücretsiz veya düşük maliyetli sunulması için merkezi bütçeden pay ayrılmalı ve her vatandaşın bu hizmetlere erişimi sağlanmalıdır.

8. Ücret ve Emeklilik Politikaları

Asgari ücret, yoksulluk sınırında olacak şekilde artırılmalı; emekli aylıkları en az asgari ücret seviyesine çıkarılmalıdır. Sendikalaşma hakları ve toplu sözleşme mekanizmaları yaygınlaştırılmalıdır.

9. Uzun Vadeli Sanayi ve İstihdam Politikaları

İnşaat gibi geçici sektörler yerine, yüksek katma değerli ve uzun vadeli istihdam yaratacak sanayi sektörleri desteklenmeli; AR-GE ve inovasyon yatırımları artırılmalıdır.

10. Konut ve Gıda Destekleri

Düşük gelirli haneler için sosyal konut projeleri geliştirilmeli ve temel gıda maddelerine ulaşımı kolaylaştıracak destek programları uygulanmalıdır.

11. Gençlerin İstihdama Katılımı

Genç nüfus arasındaki yüksek işsizlik seviyeyi toplumsal eşitsizlikler ve gelir adaletsizliği derinleştirir. Gençlerin istihdama katılımı ise sadece ekonomik açıdan değil, sosyal uyum, fırsat eşitliği ve daha adil bir toplum yapısının oluşturulmasında kritiktir.

12. Kadınların Üretime Katılımı

Kadın istihdamını teşvik etmek amacıyla ücretsiz kreşler yaygınlaştırılmalı; işyerlerinde kadın çalışanların desteklenmesi için özel teşvik paketleri oluşturulmalıdır.

13. Göçmenlerin Ekonomik Katkısı

Göçmenlerin ekonomiye uyumunu ve katkısını artıracak politika çerçevesi oluşturulmalı; göçmen istihdamını düzenleyen ve toplumla uyum sağlamalarını destekleyen düzenlemeler yapılmalıdır.

GÜNDEM, 11 Kasım 2024 12:00